Η γραφή Braille: Ανάγνωση και Τυπογραφία
Πηγή εικόνας: In2life.grΣτη γραφή Braille τα σύμβολα σχηματίζονται με διάφορους συνδυασμούς κουκίδων στο εξάστιγμο. Το εξάστιγμο αποτελείται από δύο στήλες στις οποίες κατανέμονται οι κουκίδες ανά τρεις. Οι συνδυασμοί που προκύπτουν είναι 63, οι οποίες αποτελούν τους χαρακτήρες του κώδικα.Η γραφή Braille δεν είναι κοινή για όλες τις χώρες, καθώς οι χαρακτήρες διαφοροποιούνται από γλώσσα σε γλώσσα. Μία σύγκριση μεταξύ της ελληνικής Braille και της αγγλικής είναι διαφωτιστική ως προς το ζήτημα αυτό.
Όταν δημιουργήθηκε η ελληνική Braille είχαν οριστεί χαρακτήρες του πολυτονικού συστήματος οι οποίοι ωστόσο δε χρησιμοποιούνται. Οι χαρακτήρες αυτοί είναι η βαρεία, η περισπωμένη και τα πνεύματα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε μία σελίδα με Braille οι χαρακτήρες φτάνουν τους 1000 ενώ σε μία τυπική σελίδα για άτομα με όραση είναι περίπου 3.500. Ο χώρος τον οποίο καταλαμβάνουν οι χαρακτήρες συνιστά ένα μειονέκτημα της γραφής.
Προκειμένου να τυπωθούν τα γράμματα σε μορφή Braille είναι απαραίτητο ένα πιο χονδρό χαρτί που μοιάζει περισσότερο με χαρτόνι. Η ανάγλυφη αυτή γραφή δεν μπορεί να τυπωθεί σε συνηθισμένο χαρτί διότι πιθανότατα θα σκιστεί. Η χρήση ειδικού χαρτιού για Braille έχει ως αποτέλεσμα τα βιβλία να είναι περισσότερο ογκώδη.
Τρόπος ανάγνωσης
Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι η απτική ανάγνωση είναι δυσκολότερη συγκριτικά με την οπτική. Ο αναγνώστης χρειάζεται να μετακινεί συνεχώς τα χέρια του προκειμένου να αποκωδικοποιήσει το κείμενο μέσω της αφής. Ειδικότερα, στην οπτική ανάγνωση το άτομο μπορεί να προσπεράσει μερικούς χαρακτήρες καθώς διαβάζει. Στη γραφή Braille χρειάζεται να σαρώσει με τα δάκτυλά του όλους τους χαρακτήρες, έναν προς έναν για να μπορέσει να διαβάσει. Μία παρατήρηση που χρειάζεται να γίνει στο σημείο αυτό είναι ότι οι έμπειροι αναγνώστες μπορούν να αντιλαμβάνονται τις λέξεις που ακολουθούν όταν έχουν διαβάσει μέρος της λέξης.
Ωστόσο λόγω του αντικειμενικά αργού τρόπου ανάγνωσης, η διαδικασία αυτή ενδέχεται να κουράσει τον αναγνώστη όταν χρειάζεται να διαβάσει μεγάλο όγκο κειμένων. Ακόμη και για ψυχαγωγικούς λόγους, το μειονέκτημα αυτό συνιστά έναν αποτρεπτικό παράγοντα. Για το λόγο αυτό αξιοποιούνται και άλλοι τρόποι ανάγνωσης όπως για παράδειγμα η τεχνολογία Text to Speech.
Γραφομηχανή Braille
Η γραφομηχανή Braille αποτελείται από 7 πλήκτρα, ένα που αντιστοιχεί στο πλήκτρο διαστήματος (spacebar) που γνωρίζουμε από τον υπολογιστή και άλλα έξι. Τα υπόλοιπα έξι αντιστοιχούν σε κάθε μία από τις κουκίδες που υπάρχουν στο εξάστιγμο. Ο χρήστης πρέπει να τοποθετήσει αρχικά το χαρτί στον κύλινδρο και να το σταθεροποιήσει ώστε να αρχίσει να πληκτρολογεί.
Η διαδικασία μπορεί αρχικά να φανεί περίπλοκη σε όποιον την προσπαθήσει, ωστόσο σταδιακά αρχίζει να γίνεται περισσότερο οικεία και ο χρήστης να γράφει με άνεση. Η διαπίστωση αυτή απορρέει από την προσωπική εμπειρία που είχα όταν μετέφερα σε γραφή Braille ένα γνωστό παιδικό παραμύθι. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η γνώση της αντιστοιχίας μεταξύ των χαρακτήρων Braille και των ελληνικών γραμμάτων και συμβόλων.
Η τεχνολογία δίνει πλέον τη δυνατότητα εκτύπωσης μεγαλύτερου όγκου κειμένων στη γραφή Braille, με εξοικονόμηση κόπου και χρόνου. Σύγχρονα μηχανήματα αποδεσμεύουν αρκετό χρόνο από τη λέξη προς λέξη τύπωση. Οι εκτυπωτές Braille εκτυπώνουν 200 με 300 σελίδες την ώρα. Προκειμένου να γίνει δυνατή η εκτύπωση απαραίτητο είναι ένα λογισμικό το οποίο μετατρέπει ένα συμβατικό κείμενο σε κείμενο Braille. Το λογισμικό παρέχει τη δυνατότητα διπλής εκτύπωσης (μπρος – πίσω), επιλογής των περιθωρίων και του προσανατολισμού και τοποθέτηση επικεφαλίδων. Ενδεικτικά αναφέρεται ο εκτυπωτής Everest και το λογισμικό WinBraille για τα οποία γίνεται λόγος στη σελίδα του Ε.Κ.Π.Α. LibAccessATHINA.
Εκτυπωτής Braille
Πηγή εικόνας: indexbraille.com
Πιστοποίηση γνώσης Braille
Στη Θεσσαλονίκη μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να μάθουν Braille:
Στον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Τυφλών – Περιφερειακή Ένωση Κεντρικής Μακεδονίας
Στη Σχολή Τυφλών Βορείου Ελλάδος «Ο Ήλιος» (δίνουμε τη σελίδα του ΚΕΑΤ, διότι έχει υπαχθεί εκεί η Σχολή Τυφλών, από το 2011).
Στην Αθήνα:
Στον Φάρο Τυφλών Ελλάδας
Στην Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών
Στον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Τυφλών
Σε άλλες πόλεις:
Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τυφλών:
Καβάλα, Ναύπλιο, Πάτρα, Ιωάννινα, Ηράκλειο, Καλαμάτα, Τρίκαλα, Ξάνθη
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Κέντρα πιστοποίησης επάρκειας και διδασκαλίας της γραφής Braille. (2012). Ανακτήθηκε στις 02/01/2021 από Κέντρα πιστοποίησης επάρκειας και διδασκαλίας της γραφής Braille (specialeducation.gr). (Τελευταία πρόσβαση 02-01-2021).
Παπαδόπουλος, Κ. (2019). Γραφή και Ανάγνωση της Braille. Ανακτήθηκε στις 02/01/2021 από https://www.researchgate.net/publication/332029728_GRAPHE_KAI_ANAGNOSE_TES_MPRAIG. (Τελευταία πρόσβαση 02-01-2021).
Συσκευή Everest (εκτυπωτής Braille-embosser). (2006). Ανακτήθηκε στις 02/01/2021 από LibAccessATHINA – Βοηθήματα – Eκτυπωτής Braille (uoa.gr). (Τελευταία πρόσβαση 02-01-2021).
