Πρόσκληση στην 25η Γιορτή Κάστανου από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λειβαδιωτών την Κυριακή 22 Οκτωβρίου

Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023 ο Πολιτιστικός Σύλλογος Λειβαδιωτών “Ο Άγιος Αθανάσιος” διοργανώνει όπως κάθε χρόνο τη Γιορτή Κάστανου, σε συνεργασία με την Κοινότητα Λειβαδίου και το Δήμο Θέρμης.

Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν ένα παραδοσιακό γλέντι με δημοτική ορχήστρα και χορευτικά.

Την τιμητική τους θα έχουν βέβαια τα ψητά κάστανα και το κρασί.


Το πρόγραμμα της Κυριακής:

9.30'-12.30' Πεζοπορία στην κορυφή «Καλογερικό». Εκκίνηση από το Τηγανάκι. Οδηγός: Κλεάνθης Μπουλιώνης (Συμμετοχή: 5 ευρώ).

13.00' - ... Γιορτή Κάστανου στην πλατεία του χωριού με δημοτική ορχήστρα και χορευτικά. Δωρεάν ψητά κάστανα και κρασί

Συμμετέχουν τα χορευτικά συγκροτήματα παραδοσιακών χορών:

- Πολιτιστικός Χορευτικός Σύλλογος “ΔΙΟΝΥΣΟΣ”

- Πολιτιστικός Σύλλογος "ΠΗΓΑΣΟΣ"


Στον κεντρικό δρόμο θα υπάρχουν πάγκοι, όπου θα διατίθενται τοπικά προϊόντα.

Στην είσοδο του χωριού θα υπάρχουν ΔΩΡΕΑΝ ΧΩΡΟΙ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ.

(Παρακαλούνται οι οδηγοί να παρκάρουν στους συγκεκριμένους χώρους σύμφωνα με τις υποδείξεις των εθελοντών και όχι κατά μήκος του δρόμου, ώστε η προσέλευση και η αποχώρηση να πραγματοποιείται άνετα χωρίς μποτιλιαρίσματα)

ΓΙΟΡΤΗ ΚΑΣΤΑΝΟΥ

25η "Γιορτή Κάστανου" 22 Οκτωβρίου 2023


Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΑΝΟΥ γίνεται παραδοσιακά κάθε χρόνο στην πλατεία του χωριού στα τέλη Οκτωβρίου. Οι χιλιάδες επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να γευτούν ψητά κάστανα, κρασί και τοπικά προϊόντα, με τη συνοδεία ζωντανής παραδοσιακής μουσικής και χορευτικών συγκροτημάτων

ΟΙ ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ ΤΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΟΥ

Η καστανιά (Castanea) είναι αιωνόβιο δέντρο γνωστό στην Ελλάδα από τους προϊστορικούς χρόνους. Ανήκει στην οικογένεια των φηγοειδών (Fagaceae). 

Ευδοκιμεί σε εύκρατο κλίμα σε υψόμετρο πάνω από 250 μέτρα και σε εύφορα εδάφη που δεν περιέχουν ασβεστώδη πετρώματα. Το ύψος της καστανιάς μπορεί νε φθάσει μέχρι και τα 35 μέτρα. Απαντάται ως αυτοφυές δένδρο, αλλά και σε καλλιέργειες. Τα κάστανα βρίσκονται μέσα σε μια κάψα, τον αχινό, ο οποίος εξωτερικά φέρει πολλά και πυκνά αγκάθια. 

Μέσα σε αυτόν υπάρχουν δυο έως τρία κάστανα, τα οποία πέφτουν στο έδαφος, όταν ο αχινός ωριμάζει και ανοίγει. Τα κάστανα είναι τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και φυτικά έλαια. Το ξύλο της καστανιάς είναι πολύ σκληρό και ανθεκτικό στην υγρασία, για αυτό χρησιμοποιείται στις οικοδομές, στα ναυπηγεία και στην επιπλοποιία. Την εποχή του Μεσαίωνα τα κάστανα ήταν οι τροφή των φτωχών. Σήμερα, η καλλιέργεια της καστανιάς είναι αποδοτική και συμφέρουσα. Αποβλέπει στην εκμετάλλευση των καρπών της, των κάστανων, και της ξυλείας.

Οι καστανιές του Λειβαδίου ευδοκιμούν στη ΒΑ και τη ΒΔ περιοχή της γεωργικής και δασικής έκτασης της Κοινότητας. Άλλες είναι αυτοφυείς και καλύπτουν μεγάλες δασώδεις εκτάσεις και άλλες είναι ιδιόκτητες. Οι ποικιλίες που διασώθηκαν δίνουν γλυκά και νόστιμα κάστανα. Στο παρελθόν οι καστανιές φυλάγονταν τον Οκτώβριο μήνα από τα αιγοπρόβατα και τα άλλα ζώα. 

Όταν ωρίμαζαν τα κάστανα σε κάποια τοποθεσία, ο κλητήρας της Κοινότητας ανέβαινε το απόγευμα της Κυριακής στο μικρό μπαλκόνι του κοινοτικού καφενείου και φώναζε με όλη τη δύναμη της φωνής του – μικρόφωνα δεν χρησιμοποιούσαν τότε: «Ακούτε η Χώρα. Αύριο θα απολύκουμε τα κάστανα …..π.χ. στη Φτέρη». 

Με το πρώτο φως της άλλης ημέρας οι κάτοικοι πήγαιναν κατά οικογένειες ή παρέες για να μαζέψουν κάστανα μόνο στη συγκεκριμένη τοποθεσία και σε καμιά άλλη. Στις άλλες περιοχές απαγορευόταν αυστηρά η συλλογή των καστάνων. Όσοι είχαν ιδιόκτητες καστανιές στην τοποθεσία αυτή μάζευαν τα δικά τους κάστανα. Όσοι δεν είχαν εκεί ιδιοκτησίες, μάζευαν τα κάστανα των αυτοφυών καστανιών. 

Η τοποθεσία εκείνη τη Δευτέρα και τις άλλες ημέρες της εβδομάδας αποκτούσε ιδιαίτερη ζωή και κίνηση. Όλη την ημέρα αντηχούσαν ο φωνές και τα τραγούδια των ανθρώπων που μάζευαν τα κάστανα. Η περιοχή έσφυζε από ζωή. Το απόγευμα οι κάτοικοι ανηφόριζαν φορτωμένοι με τα κάστανα και αποκαμωμένοι προς το χωριό κατά οικογένειες ή παρέες. 

Όταν οι παρέες συναντιόνταν στα σταυροδρόμια και στις γειτονιές του χωριού «παραβγάζονταν» μεταξύ τους για τις ποσότητες που μάζεψαν στη διάρκεια της ημέρας συγκρίνοντας το ύψος των τσουβαλιών. Στο σπίτι «διάλεγαν» τα κάστανα ανάλογα με το μέγεθος και τα αποθήκευαν στο ύπαιθρο, όπου τα σκέπαζαν με φτέρες για να διατηρούνται νωπά.

Τα κάστανα αποτελούσαν σημαντικό έσοδο για τις οικογένειες του χωριού. Συνήθως τα αντάλλασσαν με άλλα προϊόντα που έφερναν οι μικροπωλητές στο χωριό. Στο μεταπρατικό αυτό εμπόριο πρωτοστατούσαν οι γυναίκες που αντάλλασσαν τα κάστανα με υφάσματα, νήματα και άλλα υλικά που χρειάζονταν για την ετοιμασία της «προίκας» των κοριτσιών. 

Οι άντρες διέθεταν τα κάστανα στη λαχαναγορά και στις γειτονιές της Θεσσαλονίκης, όπου τα μετέφεραν με τα ζώα, αλλά και στα γειτονικά χωριά του κάμπου, το Ζαγκλιβέρι και τα Βασιλικά. Άλλοι πουλούσαν τα κάστανα στα χωριά του κάμπου της Καλαμαριάς (εκτείνεται από τη Μίκρα μέχρι τα Ν. Μουδανιά), ακόμη και στα χωριά της Κασσάνδρας, όπου τα αντάλλασσαν με ελιές, λάδι και κρασί.

Στην περίοδο της γερμανικής Κατοχής (1941-44), οι καστανιές έσωσαν από την πείνα τους κατοίκους και πολλούς ξένους που φιλοξενούνταν στο χωριό, ενώ στα χρόνια της Αντίστασης προστάτευσαν τους κατοίκους του χωριού από τις επιδρομές των Γερμανών, των Ιταλών, των Μογγόλων και των Βουλγάρων. Τότε, στις ονομαζόμενες «φευγάλες», οι καστανώνες αποτέλεσαν το κρησφύγετο των κυνηγημένων κατοίκων, οι οποίοι αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν το χωριό και να αφήσουν τα σπίτια τους έρμαια στη λεηλασία και την απληστία των κατακτητών.

Σήμερα, τα δάση των καστανιών του Λειβαδίου είναι παραμελημένα και εγκαταλειμμένα στην τύχη τους, ενώ χρειάζονται συστηματική επιστημονική φροντίδα, ώστε να υλοτομηθούν τα γερασμένα δέντρα και να δώσουν νέους βλαστούς. 

Η ευδοκίμηση της καστανιάς στο Λειβάδι θα μπορούσε να προσελκύσει νέους αγρότες να αναπτύξουν επιχειρήσεις συστηματικής καλλιέργειας, επεξεργασίας και εμπορίας του ξύλου και των κάστανων, αφού οι κλιματολογικές και οι εδαφολογικές συνθήκες της περιοχής ευνοούν την ανάπτυξή της.

Δείτε φωτογραφίες από την Γιορτή Κάστανου 2022 εδώ