25 Φεβρουαρίου: Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου είναι η αρχή του Τριωδίου για το 2024.
Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου, ονομάζεται Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου, λόγω της σχετικής ευαγγελικής περικοπής που διαβάζεται στις Εκκλησίες.
Την εποχή του Χριστού, ο τελώνης ήταν αυτός που αγόραζε τους φόρους από την ρωμαϊκή αρχή και τους εισέπραττε από τους πολίτες, τους οποίους συχνά εκμεταλλευόταν ή εκβίαζε. Γι’ αυτό οι τελώνες αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη ως αμαρτωλοί,άδικοι και εκβιαστές.
Οι Φαρισαίοι εκπροσωπούσαν μια μερίδα της Ιουδαϊκής θεοκρατίας με μεγάλη επιρροή στον Ιουδαϊκό λαό. Ήταν ζηλωτές του Μωσαϊκού Νόμου και φανατικοί εθνικιστές.
Ο Ιησούς τους έλεγχε με σφοδρότητα γιατί εκπροσωπούσαν την υποκριτική θεοσέβεια («τα πάντα ποιούντες προς το θεαθήναι τοις ανθρώποις»). Στην Καινή Διαθήκη αναφέρονται, επίσης, ως φιλάργυροι, φθονεροί, εκμεταλλευτές και άδικοι.
Σύμφωνα με την ανωτέρω ευαγγελική περικοπή, ο Ιησούς μιλώντας στους μαθητές του φανερώνει την αξία της ταπεινοφροσύνης και της συγγνώμης του Τελώνη, που έχει συναίσθηση των αμαρτιών του, αντίθετα με τον αλαζόνα Φαρισαίο, που με την υποκρισία του παρουσιάζει τον εαυτό του τέλειο άνθρωπο. Και καταλήγει με το γνωμικό: «Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται».
Την εβδομάδα του Τελώνου και του Φαρισαίου (25 Φεβρουαρίου - 3 Μαρτίου 2024), δεν υπάρχει η παραμικρή νηστεία. Γίνεται «κατάλυση στα πάντα», σύμφωνα με την εκκλησιαστική ορολογία, δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό ακόμα και την Τετάρτη και Παρασκευή. Για το λόγο αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομάζεται και «ελεύθερη» ή «απολυτή».
Τι είναι το τριώδιο
Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πριν την Τελετή της Αναστάσεως.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής
Σύμφωνα με την ανωτέρω ευαγγελική περικοπή, ο Ιησούς μιλώντας στους μαθητές του φανερώνει την αξία της ταπεινοφροσύνης και της συγγνώμης του Τελώνη, που έχει συναίσθηση των αμαρτιών του, αντίθετα με τον αλαζόνα Φαρισαίο, που με την υποκρισία του παρουσιάζει τον εαυτό του τέλειο άνθρωπο. Και καταλήγει με το γνωμικό: «Πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται».
Την εβδομάδα του Τελώνου και του Φαρισαίου (25 Φεβρουαρίου - 3 Μαρτίου 2024), δεν υπάρχει η παραμικρή νηστεία. Γίνεται «κατάλυση στα πάντα», σύμφωνα με την εκκλησιαστική ορολογία, δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό ακόμα και την Τετάρτη και Παρασκευή. Για το λόγο αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομάζεται και «ελεύθερη» ή «απολυτή».
Τι είναι το τριώδιο
Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πριν την Τελετή της Αναστάσεως.
Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές – την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Φαρισαΐζων, Ιερού μακράν γίνου,
Χριστός γαρ ένδον, ω ταπεινός δεκτέον.
Ο δημιουργός των άνω και των κάτω,
Τρισάγιον μεν ύμνον εκ των Αγγέλων,
Τριώδιον δε και παρ’ ανθρώπων δέχου.
Φαρισαΐζων, Ιερού μακράν γίνου,
Χριστός γαρ ένδον, ω ταπεινός δεκτέον.
Ο δημιουργός των άνω και των κάτω,
Τρισάγιον μεν ύμνον εκ των Αγγέλων,
Τριώδιον δε και παρ’ ανθρώπων δέχου.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής
- Τελώνου και Φαρισαίου 25/2
- Ασώτου 3/3
- Απόκρεω 10/3
- Τυροφάγου 17/3
