Θρησκευτική Νηστεία και οι επιδράσεις της στην υγεία
Tις τελευταίες δύο δεκαετίες σημειώθηκε αύξηση στον αριθμό των ερευνών που εξετάζουν τις επιπτώσεις που σχετίζονται με τη θρησκευτική νηστεία και τις επιπτώσεις της στην υγεία.
Οι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί νηστεύουν συνολικά για 180 – 200 ημέρες κάθε χρόνο και οι κύριες περίοδοι για την ακόλουθη νηστεία τους είναι η Νηστεία της Γέννησης (40 ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα), η Σαρακοστή (48 ημέρες πριν από το Πάσχα) και η Κοίμηση της Θεοτόκου (15 ημέρες τον Αύγουστο).
Το Ισλαμικό Ραμαζάνι είναι μια νηστεία 28 – 30 ημερών κατά την οποία απαγορεύονται τα τρόφιμα και τα ποτά κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ως νηστεία ορίζεται η μερική ή ολική αποχή από όλα τα τρόφιμα ή η επίλεκτη αποχή από τα απαγορευμένα τρόφιμα. Ως πιθανή μη φαρμακολογική παρέμβαση για τη βελτίωση της υγείας και την αύξηση της μακροζωίας, η νηστεία έχει αποτελέσει αντικείμενο πολυάριθμων επιστημονικών ερευνών.
Ραμαζάνι
Κάθε χρόνο, εκατομμύρια μουσουλμάνοι απέχουν από το φαγητό ή το ποτό από την ανατολή του ηλίο (Σαχούρ) έως τη δύση του ηλίου (Ιφτάρ) κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού, ο οποίος διαρκεί από 28 έως 30 ημέρες.
Μετά τη δύση του ηλίου, καταναλώνεται πλούσιο γεύμα το οποίο συνήθως περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία τροφών. Από την νηστεία, πολλές φορές εξαιρούνται οι άρρωστοι, οι εγκυμονούσες και τα μικρά παιδιά.
Παράλληλα, καθόλη την ημέρα όπου τηρείται νηστεία, απαγορεύεται το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Συνεπώς, η συγκεκριμένη απαγόρευση έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στην υγεία των ατόμων.
Αντικρουόμενες, όμως, είναι οι απόψεις για την συμμετοχή στο ραμαζάνι, ατόμων που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή. Αν το συνιστά, ο ειδικός ιατρός, τότε τροποποιείται η φαρμακευτική αγωγή για αποφυγή λήψης της κατά την διάρκεια της νηστείας.
Όσον αφορά τα οφέλη της συγκεκριμένης νηστείας, υπάρχει ετερογένεια στα αποτελέσματα των ερευνών.
Κατά κύριο λόγο, δε διαπιστώθηκε μεγάλη διαφορά στα επίπεδα της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδιών στο αίμα, καθώς και των βιταμινών. Το πόρισμα, οφείλεται στο γεγονός ότι, μετά το πέρας της νηστείας, γίνεται πρόσληψη αρκετών μακροθρεπτικών συστατικών και αναπληρώνεται η απαιτούμενη ενέργεια.
Πάντως, η απαγόρευση κατανάλωσης ποτού, και τσιγάρου για αρκετές ώρες κάθε μέρα, είναι σίγουρα βασικό προτέρημα για την υγεία.
Νηστεία Ορθοδοξίας
Η νηστεία των χριστιανών ορθόδοξων, χωρίζεται κυρίως σε τρία μέρη. Κατά τη νηστεία της Γέννησης (40 ημέρες), οι νηστευτές απέχουν καθημερινά από γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά και κρέας. Επίσης, οι νηστευτές απέχουν από ψάρια και ελαιόλαδο την Τετάρτη και την Παρασκευή αυτή την περίοδο.
Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής (48 ημέρες), οι νηστευτές απέχουν καθημερινά από γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά και κρέας. Επιπλέον, οι νηστευτές απέχουν από το ελαιόλαδο τις καθημερινές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και απέχουν από τα ψάρια κάθε μέρα εκτός από την 25η Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων.
Κατά τη διάρκεια της Κοίμησης (15 ημέρες), οι νηστευτές απέχουν από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το κρέας. Επίσης, οι νηστευτές απέχουν από το ελαιόλαδο τις καθημερινές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και απέχουν από τα ψάρια κάθε μέρα εκτός από τις 6 Αυγούστου.
Πάντως, η απαγόρευση κατανάλωσης ποτού, και τσιγάρου για αρκετές ώρες κάθε μέρα, είναι σίγουρα βασικό προτέρημα για την υγεία.
Νηστεία Ορθοδοξίας
Η νηστεία των χριστιανών ορθόδοξων, χωρίζεται κυρίως σε τρία μέρη. Κατά τη νηστεία της Γέννησης (40 ημέρες), οι νηστευτές απέχουν καθημερινά από γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά και κρέας. Επίσης, οι νηστευτές απέχουν από ψάρια και ελαιόλαδο την Τετάρτη και την Παρασκευή αυτή την περίοδο.
Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής (48 ημέρες), οι νηστευτές απέχουν καθημερινά από γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά και κρέας. Επιπλέον, οι νηστευτές απέχουν από το ελαιόλαδο τις καθημερινές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και απέχουν από τα ψάρια κάθε μέρα εκτός από την 25η Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων.
Κατά τη διάρκεια της Κοίμησης (15 ημέρες), οι νηστευτές απέχουν από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά και το κρέας. Επίσης, οι νηστευτές απέχουν από το ελαιόλαδο τις καθημερινές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και απέχουν από τα ψάρια κάθε μέρα εκτός από τις 6 Αυγούστου.
Η νηστεία της ορθοδοξίας, μοιάζει αρκετά με τη χορτοφαγική διατροφή. Βάσει ερευνών, διαπιστώθηκε ότι οι νηστευτές, κατανάλωναν μικρότερα ποσοστά λιπαρών και τρανς λιπαρών καθώς και πρωτεϊνών. Τα επίπεδα υδατανθράκων δεν μεταβλήθηκαν. Κατά τη διάρκεια της νηστείας, μειώθηκαν τα επίπεδα της ριβοφλαβίνης και του ασβεστίου, αλλά αυξήθηκαν τα επίπεδα του Μαγνησίου.
Τέλος, παρατηρήθηκε μείωση της χοληστερόλης στο αίμα, σε όσους ακολουθούσαν τη νηστεία, αλλά όχι και μείωση των τριγλυκεριδίων. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών πάντως, αυξήθηκε συγκριτικά με τις υπόλοιπες περιόδους που δεν ακολουθείται νηστεία.
yaow.orgΝηστεία Iουδαϊσμού
Στον Ιουδαϊσμό υπάρχουν έξι ημέρες νηστείας όλο το χρόνο. Η πιο σημαντική νηστεία είναι το Γιομ Κιπούρ, καθώς είναι η μόνη που αναφέρεται στο Τορά.
Στη νηστεία αυτή, υπάρχουν πέντε απαγορεύσεις:
- Απαγορεύεται η κατανάλωση τροφής και ποτού
- Απαγορεύεται η χρήση δερμάτινων παπουτσιών
- Όχι το πλύσιμο και το μπάνιο
- Μη χρήση της λοσιόν και αρωμάτων
- Και τέλος απαγορεύεται το σεξ
Η νηστεία του Γιομ Κιπούρ διαρκεί 25 ώρες, συνεπώς είναι εξουθενωτική για τον οργανισμό. Άτομα που φέρουν υποκείμενα νοσήματα θα πρέπει να συμβουλευθούν τον ιατρό τους προτού προβούν στη νηστεία αυτή.
Ειδικά, άτομα που πάσχουν από νόσους όπως η νόσος του Κρον, ανέφεραν ότι η πολύωρη έλλειψη τροφής, μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της νόσου.
Γενικά, η ιουδαϊκή νηστεία, δεν επηρεάζει την υγεία ενός μέσου υγιή ενήλικα, καθώς είναι στο σύνολο της, μικρή σε διάρκεια.
Βουδισμός και νηστεία
Η νηστεία που ακολουθούν οι Βουδιστές, είναι ως επί των πλείστων ένας τρόπος ζωής. Πρόκειται για την πλέον διάσημη, διαλειμματική νηστεία.
Οι βουδιστές, συνήθως, νηστεύουν από το μεσημέρι μέχρι το επόμενο πρωί, ως μέθοδος αυτοελέγχου και αυτοσυγκράτησης.
Στην αυστηρή νηστεία του Βουδισμού, απαγορεύεται η κατανάλωση αλκοόλ γιατί θολώνει το μυαλό και δεν οδηγεί σε σωστές αποφάσεις.
Στην αυστηρή νηστεία του Βουδισμού, απαγορεύεται η κατανάλωση αλκοόλ γιατί θολώνει το μυαλό και δεν οδηγεί σε σωστές αποφάσεις.
Όπως, επίσης, η κατανάλωση λαχανικών με έντονη οσμή, όπως το σκόρδο, το κρεμμύδι, το πράσο. Αυτά τα λαχανικά, δεν πρέπει να καταναλώνονται γιατί αυξάνουν τη σεξουαλική επιθυμία όταν τρώγονται μαγειρεμένα και τον θυμό, όταν τρώγονται ωμά.
Μία άλλη απαγόρευση, αλλά όχι απαραίτητη, είναι η μη κατανάλωση κρέατος γιατί προϋπόθεση της είναι η θανάτωση.
Τα οφέλη της συγκεκριμένης νηστείας, είναι η αύξηση των αντιοξειδωτικών στη διατροφή, λόγω της συχνής κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Έτσι, παρατηρήθηκαν λιγότερα περιστατικά με διαβήτη και με καρδιαγγειακές παθήσεις.
Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι όσοι ακολουθούσαν τη νηστεία, είχαν λιγότερο σωματικό λίπος από όσους δεν την ακολουθούσαν.
Από την άλλη, η διαλειμματική νηστεία βάσει βουδισμού, οδηγεί σε μειωμένα επίπεδα σιδήρου και βιταμίνης Β12, με αποτέλεσμα τη συχνή εμφάνιση αναιμίας. Παράλληλα, βιταμίνες Ω3 και D, συνήθως λείπουν από τη διατροφική λίστα των βουδιστών.
ΠΗΓΕΣ
Μία άλλη απαγόρευση, αλλά όχι απαραίτητη, είναι η μη κατανάλωση κρέατος γιατί προϋπόθεση της είναι η θανάτωση.
Τα οφέλη της συγκεκριμένης νηστείας, είναι η αύξηση των αντιοξειδωτικών στη διατροφή, λόγω της συχνής κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Έτσι, παρατηρήθηκαν λιγότερα περιστατικά με διαβήτη και με καρδιαγγειακές παθήσεις.
Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι όσοι ακολουθούσαν τη νηστεία, είχαν λιγότερο σωματικό λίπος από όσους δεν την ακολουθούσαν.
Από την άλλη, η διαλειμματική νηστεία βάσει βουδισμού, οδηγεί σε μειωμένα επίπεδα σιδήρου και βιταμίνης Β12, με αποτέλεσμα τη συχνή εμφάνιση αναιμίας. Παράλληλα, βιταμίνες Ω3 και D, συνήθως λείπουν από τη διατροφική λίστα των βουδιστών.
ΠΗΓΕΣ
- maxmag.gr
- Crohns and colitis. Medication, fasting and Yom Kippur. [online] Available at: crohnsandcolitis.org.uk [Accessed 18 Apr. 2022].
- Healthline. (n.d.). Buddhist Diet: How It Works and What to Eat. [online] Available at: healthline.com. [Accessed 18 Apr. 2022].
- International Learning Movement. (n.d.). Taking Medication During Ramadan. [online] Available at: ilmuk.org [Accessed 18 Apr. 2022].
- Trepanowski, J.F. and Bloomer, R.J. (2010). The impact of religious fasting on human health. Nutrition Journal, 9(1).
- Visioli, F., Mucignat-Caretta, C., Anile, F. and Panaite, S.-A. (2022). Traditional and Medical Applications of Fasting. Nutrients, 14(3), p.433.
- Wikipedia (2019). Yom Kippur. [online] Wikipedia. Available at: wikipedia.org. [Accessed 19 Apr. 2022].
