Πολιτιστικός Σύλλογος Λιβαδιωτών: Ο.τι θα έπρεπε να γνωρίζουμε για την εκκλησιαστική περιουσία - THERMISnews.gr

Τελευταία Νέα:

Πολιτιστικός Σύλλογος Λιβαδιωτών: Ο.τι θα έπρεπε να γνωρίζουμε για την εκκλησιαστική περιουσία



ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

 

Ως πολιτιστικός σύλλογος έχοντας εκ θεμελίων άρρηκτους δεσμούς με την Εκκλησία μας, γνωστοποιούμε ολοκληρωμένα στοιχεία για να έχουμε γνώση, ώστε να μπορούμε να κατανοήσουμε και να κρίνουμε σωστά αυτά τα πολύ ευαίσθητα ζητήματα.

Επειδή πολλά ακούστηκαν για την περιουσία της Εκκλησίας και το ρόλο που διαδραματίζει για την κοινωνία στους αιώνες, μετά από κάποιες τοποθετήσεις γενικές και αρνητικές επί του θέματος, νιώθω την ανάγκη να δώσω κάποιες πληροφορίες με στοιχεία πού θα μας οδηγήσουν να δούμε πτυχές του ζητήματος στην πραγματική του διάσταση.

Η εκκλησία είναι ένας οργανισμός που μετράει πάνω από 20 αιώνες ζωής και κανένα κράτος ή άλλος ο οργανισμός δεν έχει τόσο μακρύ βίο. Υπό αυτή την έννοια ότι αποκτήθηκαν με δωρεές ή αγορές στους αιώνες, κάποτε ίσως να ήταν εκτάσεις χωρίς υψηλή αξία και στην μετάλλαξη του κράτους και των πόλεων με την οικοδομική δραστηριότητα, απέκτησαν μία ομολογουμένως σε πάρα πολλές περιπτώσεις μεγάλη οικονομική αξία.

Το ζήτημα της εκκλησιαστικής παρουσίας δεν πρέπει να μας απασχολεί με αυτόν τον τρόπο διότι η εκκλησία δεν έχει προσανατολισμό επιχείρησης . Εξάλλου οι κληρικοί σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες δεν επιτρέπεται να ασχολούνται με το εμπόριο. Υπό αυτή την έννοια η εκκλησία δεν πρέπει να χάσει τον πνευματικό της χαρακτήρα που τη διακρίνει ούτως ή άλλως.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η εκκλησία ως ανθρώπινος οργανισμός που δραστηριοποιείται εντός του κόσμου δεν έχει ή δημιουργεί ανάγκες. Έτσι, οικοδομεί, συντηρεί και ανακαινίζει ιερούς ναούς. Χρειάζεται να απασχολήσει προσωπικό και να το ασφαλίσει π.χ. Νεωκόρους , ιεροψάλτες, διάφορο προσωπικό που εργάζεται για τη συντήρηση και για την καθαριότητα των ναών. Επίσης προσφέρει σε σπίτια και άλλου είδους παροχές σε κόσμο το οποίο αποτελεί και το κεντρικό ευαγγελικό μήνυμα δηλαδή η προσφορά στο συνάνθρωπο.

Όμως ας απαντήσουμε σε μερικά ερωτήματα που πρέπει.


Πώς αποκτήθηκε η περιουσία της εκκλησίας;

Η πρώτη διαχειριστές της πρώτης εκκλησιαστικής κοινότητας ήταν οι επτά διάκονοι. Αυτοί θεωρήθηκαν ικανοί να διαχειρίζονται δίκαια τα οικονομικά και τα κοινωνικά ζητήματα της κοινότητας και αποτέλεσαν μία Βασική λειτουργία της πρώτης εκκλησίας.

Με την πάροδο του χρόνου ο αναγνωρισμένος ρόλος αυτός κατοχυρώθηκε ακόμα και από Ρωμαίους αυτοκράτορες. Τότε λοιπόν ανατέθηκε στον εκάστοτε επίσκοπο ο ρόλος αυτός ο οποίος είχε βοηθό το λεγόμενο οικονόμο .

Εκείνη την εποχή είχε μπει η αυστηρή αρχή της απαγόρευσης να δέχονται χορηγίες οι εκκλησίες που προέρχονταν από εκμετάλλευση και αδικία . Η χρησικτησία όσον αφορά την καλλιέργεια και χρήση του κτημάτων πάνω από 40 χρόνια αποτελούσε πάγια τακτική αναγνώρισης κυριότητος. 

Για τους ιδιώτες το διάστημα της οικειοποίησης ήταν μικρότερο. Τα μοναστήρια απέκτησαν περιουσία όπως και η εκκλησία από δωρεάς ακινήτων αλλά και χρημάτων από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Βυζαντινοί αυτοκράτορες, ηγεμόνες, κληρικοί και απλοί χριστιανοί έδιδαν δωρεές.

Άλλη πηγή της μοναστηριακής περιουσίας ήταν τα διακονήματα των μοναχών (αγιογραφία,ξυλογλυπτική κ.α.), η προσωπική περιουσία των μοναχών την οποία διέθεταν μετά τη χειροτονία τους στο μοναστήρι που παρέμεναν. 

Επίσης αξίζει να αναφερθεί ότι πολλοί υπόδουλοι κατά την τουρκοκρατία αφιέρωναν τις περιουσίες τους σε εκκλησιαστικές κοινότητες, μοναστήρια και ναούς και οι οθωμανικές αρχές τα αναγνώριζαν ως βακούφια δηλαδή ως κοινωφελή ιδρύματα.

Αναλογίζομαι αν άραγε αυτό αποτελεί λόγο αφαίρεσης περιουσίας από την εκκλησία κατά τη διάρκεια της απελευθέρωσης .

Ποιος θα μπορούσε να ερμηνεύσει την επιθυμία των δωρητών;

Η Εκκλησία λοιπόν αξιοποιεί την περιουσία για την ίδια την κοινωνία.

Είναι αληθινά αμύθητη η περιουσία της Εκκλησίας ;

Όμως ποια είναι τα φιλέτα και η περιουσία τελικά;

Η συνολική έκταση της Ελλάδος είναι 131.957.4004 στρέμματα. 

Από αυτά Αγροτική γη είναι:
1) 29.500.000 στρέμματα δάση (22%)
2) 52.500.000 στρέμματα βοσκοτοποι (40%)
3)39.500.000 στρέμματα Γεωργικής γης (30%).

Από τις παραπάνω εκτάσεις ανήκουν:

a)43.598.000 στο Ελληνικό Δημόσιο.
b) 15.553.200 στην τοπική αυτοδιοίκηση.
c)1.098.400 σε συνεταιριστικές οργανώσεις.
d) 1.292.300 στην εκκλησία.

Από τις εκτάσεις που ανήκουν στην εκκλησία 367.000 στρέμματα είναι δάση ,735.300 στρέμματα είναι βοσκότοποι και 189.900 στρέμματα γεωργική γη.

Τα δάση και οι βοσκότοποι είναι σχεδόν ανεκμετάλλευτα και το 53% της γης βρίσκεται σε ορεινές ή ημιορεινές περιοχές.

Ποιες είναι οι συμφωνίες με την Ελληνική Πολιτεία;

Το 1836 στη συντελέστηκε αναγκαστική απαλλοτρίωση της εκκλησιαστικής περιουσίας με βασιλικό διάταγμα χωρίς καταβολή αντιτίμου.

Το 1917 έως το 1930 με τον αγροτικό και άλλους νομούς απαλλοτριώθηκαν οι εκτάσεις συνολικής αξίας ενός δισεκατομμυρίου προπολεμικών δραχμών για την αποκατάσταση των προσφύγων. Το κράτος κατέβαλε μόνο 40 εκατομμύρια στο τότε γενικό εκκλησιαστικό ταμείο το οποίο είχε ιδρυθεί για τη συντήρηση του κλήρου. Τα υπόλοιπα 960 εκατομμύρια οφείλονται ακόμα.

Το 1931 με το νόμο 4684/1931 το κράτος επέβαλε αναγκαστική ρευστοποίηση ενός Μεγάλου τμήματος της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Το 1952 στο κράτος με την απειλή αίτηση διακοπής μισθοδοσίας των ιερέων παραχωρήθηκαν τα 4/5 της καλλιεργήσιμης Αγροτικής περιουσίας και τα 2/3 των βοσκοτόπων Με αντάλλαγμα κάποια αστικά ακίνητα αμφιβόλου αξίας και 45 εκατομμύρια προπολεμικών δραχμών.

Στη σύμβαση του 1952 αναφέρεται ότι δεν πρόκειται να ξαναγίνει απαλλοτρίωση κι άλλου είδους δεσμεύσεις οι οποίες δεν τηρήθηκαν ποτέ από το ελληνικό κράτος.

Το 1987 με το νόμο 1.700 γνωστό ως νόμο Τρίτση έγινε απόπειρα τα μέλη της διαχείρισης της εκκλησιαστικής περιουσίας να διορίζονται από το κράτος.

Η ιστορία δείχνει ότι το κράτος ποτέ δεν σεβάστηκε τις δεσμεύσεις του και έτσι περιουσιακά στοιχεία χάθηκαν μέσα στη γενική σπατάλη και την κακοδιαχείριση του κράτους. Σήμερα και από το 2018 επί κυβερνήσεως Τσίπρα έγιναν προπαρασκευές και συμφωνήθηκε τους πρώτους μήνες του 2021 να υπάρξει από εταιρεία ή πλήρη καταγραφή της εκκλησιαστικής περιουσίας με σκοπό να αξιοποιηθούν κάποια ακίνητα με ωφέλεια και του Κράτους.

Γιατί οι κληρικοί να μισθοδοτούνται από το κράτος;

Oi Ιερείς μέχρι το 1945 αμείβονταν από την λεγόμενη εισφορά των ενοριτών.

Από το 1945 με το νόμο 536/1945 περί ρυθμίσεως των αποδοχών του ορθόδοξου κλήρου άρχισε να καταβάλλεται η μισθοδοσία από το κράτους.

Άρα το αντιστάθμισμα των απαλλοτριώσεων χωρίς ουσιαστική εξόφληση, αλλά και των παραχωρήσεων με συμβάσεις της εκκλησιαστικής περιουσίας ήταν η μισθοδοσία του Κλήρου από το Κράτος. 

Παράλληλα, είχε ορισθεί αρχικά φορολόγηση κατά 25% και αργότερα (1967) το 35% των εισπράξεων των ναών για την ενίσχυση του σχετικού ταμείου. Η φορολόγηση αυτή καταργήθηκε το 2004. Ισχύουν όμως άλλες φορολογήσεις της εκκλησιαστικής περιουσίας, οι οποίες έφθασαν για το 2011 το ποσό των 12.584.139,92€

Επειδή η μισθοδοσία του Κλήρου είναι αποτέλεσμα συμβάσεων, σημαίνει ότι οποιαδήποτε διακοπή της (μισθοδοσίας) θα έχει ως αποτέλεσμα τη λύση των συμβάσεων και την επιστροφή των παραχωρηθέντων στην Εκκλησία. Οπότε θα προκύψει τεράστιο πρόβλημα .

Σήμερα οι έμμισθοι κληρικοί υπολογίζονται σε 8500 στην Εκκλησία της Ελλάδος.
Σε ορισμένες χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης οι θρησκευτικοί λειτουργοί αμείβονται από το κράτος, όπως στο Βέλγιο, την Τσεχία. Στο Λουξεμβούργο, οι κληρικοί και οι ραβίνοι πληρώνονται από το κράτος.
Στη Ρουμανία οι λειτουργοί των αναγνωρισμένων θρησκειών πληρώνονται από το κράτος. 
Στη Σλοβακία το κράτος επιδοτεί τους μισθούς των κληρικών.
Στην Ελβετία, στα περισσότερα από τα 26 καντόνια, οι ιδιωτικές εταιρείες πληρώνουν υποχρεωτικά φόρο υπέρ της Εκκλησίας.

Στην Ελλάδα οι Εφημέριοι, αν και μισθοδοτούνται από το Δημόσιο, δεν αποκτούν τη δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητα.