Πότε ξεκινά η ανθρώπινη συνείδηση; Επιστημονικές απαντήσεις για τα παιδιά 4-5 ετών
Μάθε πότε αναπτύσσεται η ανθρώπινη συνείδηση και γιατί τα παιδιά «ξυπνούν» συνειδησιακά γύρω στα 4-5 χρόνια. Νεότερες μελέτες δείχνουν πως η συνείδηση υπάρχει από τη γέννηση και εξελίσσεται σταδιακά με τις αναμνήσεις και την εμπειρία.
Η ανθρώπινη συνείδηση είναι ένα από τα πιο μυστηριώδη και συναρπαστικά θέματα στην επιστήμη της γνωστικής ανάπτυξης. Πολλοί άνθρωποι αναρωτιούνται πότε πραγματικά «ξυπνά» η συνείδηση και γιατί η πλειονότητα θυμάται τις πρώτες της αναμνήσεις γύρω στην ηλικία των 4-5 ετών.
Τι είναι η συνείδηση και πώς μετριέται επιστημονικά;
Η συνείδηση περιλαμβάνει την ικανότητα ενός ατόμου να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και το περιβάλλον, να επεξεργάζεται ερεθίσματα και να αποκτά εμπειρίες που μπορούν να αποθηκευτούν στη μνήμη. Στην επιστημονική έρευνα, η συνείδηση συχνά μελετάται μέσω της παρακολούθησης της εγκεφαλικής δραστηριότητας, ειδικά με τη μέτρηση των event-related potentials (ERPs) — ηλεκτρικών σημάτων που παράγονται από τον εγκέφαλο ως απάντηση σε εξωτερικά ερεθίσματα.Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στη Γαλλία έδειξαν ότι βρέφη ηλικίας μόλις πέντε μηνών παρουσιάζουν ERP δραστηριότητα, αν και αυτή είναι πιο αργή σε σύγκριση με τους ενήλικες. Επιπλέον, παιδιά ηλικίας ενός έτους εμφανίζουν εγκεφαλική δραστηριότητα παρόμοια με των ενηλίκων, αποδεικνύοντας ότι η συνείδηση αρχίζει να αναπτύσσεται πολύ νωρίς στη ζωή.
Η συνείδηση υπάρχει από τη γέννηση — και ίσως νωρίτερα
Σύμφωνα με έρευνες που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Trends in Cognitive Sciences, η ανάπτυξη της συνείδησης μπορεί να ξεκινά ήδη από το τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Αυτό σημαίνει ότι το έμβρυο μπορεί να έχει τις βάσεις της συνειδητής εμπειρίας ακόμα πριν τη γέννησή του.Ωστόσο, παρόλο που η συνείδηση υπάρχει από πολύ νωρίς, τα παιδιά δεν έχουν τις γνωστικές ικανότητες να δημιουργήσουν σταθερές και διατηρήσιμες αναμνήσεις, με αποτέλεσμα οι πρώτες τους αναμνήσεις να είναι σύντομες και θαμπές.
Γιατί η ηλικία 4-5 ετών είναι καθοριστική για την αίσθηση της «πραγματικής» συνείδησης;
Ενώ η συνείδηση είναι παρούσα από τη γέννηση, πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι γίνονται «πραγματικά συνειδητοί» γύρω στην ηλικία των 4-5 ετών. Ο λόγος, όπως εξηγεί και το δημοφιλές TikTok βίντεο του χρήστη @itsmattw_01, είναι ότι ο εγκέφαλος αρχίζει να αναπτύσσει μια πιο ανεπτυγμένη μνήμη και εμπειρίες, οι οποίες λειτουργούν ως «δομή» για την πλήρη συνείδηση.Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ σημειώνουν ότι ορισμένα «σημάδια» συνείδησης, όπως ο έλεγχος της προσοχής, η ικανότητα να δείχνει κανείς με το δάχτυλο και η ύπαρξη ρητών αναμνήσεων, εμφανίζονται περίπου στα 3-4 χρόνια. Ο καθηγητής Andrew Bremner τονίζει ότι η συνείδηση αναπτύσσεται σταδιακά και σε διαφορετικά στάδια καθ’ όλη τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας και της πρώιμης παιδικής ηλικίας.
Πώς συνδέεται η ανάπτυξη της μνήμης με την αίσθηση του χρόνου;
Ένας ακόμα ενδιαφέρων παράγοντας που εξηγεί γιατί αισθανόμαστε ότι η ζωή «τρέχει» πιο γρήγορα καθώς μεγαλώνουμε, είναι η ανάπτυξη της μνήμης. Όσο περισσότερο έχουμε αποθηκευμένες αναμνήσεις, τόσο πιο εύκολα ο εγκέφαλός μας μετράει και αναγνωρίζει το πέρασμα του χρόνου.Όπως αναφέρει ο Matt στο TikTok βίντεο, «το μυαλό σου επεξεργάζεται πολύ περισσότερες αναμνήσεις, συναισθήματα και εμπειρίες τώρα», και αυτό κάνει τον χρόνο να φαίνεται πιο «γεμάτος» και σύνθετος σε σχέση με όταν ήμασταν μικρά παιδιά.
Συμπέρασμα
Η ανθρώπινη συνείδηση δεν «ξεκινά» ξαφνικά στην ηλικία των 4-5 ετών, αλλά αναπτύσσεται σταδιακά από τη γέννηση και ίσως νωρίτερα, στο εμβρυϊκό στάδιο. Η αίσθηση ότι «γινόμαστε άνθρωποι» και αποκτούμε πλήρη συνείδηση γύρω στα 4-5 χρόνια οφείλεται στην ανάπτυξη της μνήμης, της γλώσσας, του ελέγχου της προσοχής και της ικανότητας να αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας.Η μελέτη της ανάπτυξης της συνείδησης συνεχίζει να μας αποκαλύπτει σημαντικές γνώσεις για το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τον εαυτό μας — μια διαδικασία που ξεκινά από πολύ νωρίς και εξελίσσεται σε όλη μας τη ζωή.
Post Comment