Πώς επηρεάζεται η Ελλάδα από τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν και την επάνοδο των Ταλιμπάν
Οι Ταλιμπάν υποστήριξαν πως δεν επιθυμούν εσωτερικούς ή εξωτερικούς εχθρούς και ότι στοχεύουν σε ειρηνικές σχέσεις με άλλα κράτη, με τον εκπρόσωπό τους, Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, να προσπαθεί να δημιουργήσει ένα προφίλ «κανονικότητας» και να εξωραΐσει την εικόνα τους.
Εξόριστοι ηγέτες των Ταλιμπάν επιστρέφουν στο Αφγανιστάν για να αναλάβουν την εξουσία. Μέχρι τώρα βρίσκονταν στο Κατάρ.
Για τις εξελίξεις με την επάνοδο των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και πως αυτές επηρεάζουν τη χώρα μίλησε στην «Κοινωνία ώρα MEGA» ο κ. Κώστας Υφαντής, Αν. Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Παντείου, Πανεπιστημίου Καντίρ Χας Κων/πολης
Όσοι παρακολουθούσαν το Αφγανιστάν τους τελευταίους μήνες έβλεπαν ότι οι Ταλιμπάν επελαύνουν και ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, όμως οι εκτιμήσεις των Αμερικάνων ήταν ότι αυτό θα αργούσε, θα γινόταν σε ένα χρόνο, μετά αυτό έγινε 6μηνο εσχάτως έγινε 90 ημέρες, τελικώς μέσα σε 24 ώρες έφτασαν στην Καμπούλ
περιέγραψε αρχικά ο κ. Υφαντής.
«Δεν υπήρχε καμία διαφορετική εκτίμηση, είτε σε 2 μήνες, είτε σε 10 ημέρες θα έφταναν στην Καμπούλ. Ήταν δεδομένο, αφού εδώ και ένα χρόνο η αμερικανική στρατιωτική παρουσία ήταν ελάχιστη. Αυτό που έκαναν οι Αμερικανοί ήταν να χρησιμοποιούν την αεροπορία για να τους κρατούν σε μια απόσταση. Μαθαίνουμε, ότι οι αφγανικές ένοπλες δυνάμεις είχαν καταρρεύσει εδώ και πολύ καιρό. Η κατάρρευση ξεκίνησε μετά τη συμφωνία της Ντόχα, που προσδιόριζε χρονικά την αμερικανική αποχώρηση. Τοπικοί διοικητές είχαν ξεκινήσει την διαπραγμάτευση με τους Ταλιμπάν», πρόσθεσε.
«Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να συνεχίσουν να πολεμάνε με την μια πλευρά ανύπαρκτη», υπογράμμισε ο καθηγητής, σχολιάζοντας την στάση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Την ίδια στιγμή, στην Αθήνα, επικρατεί μεγάλη ανησυχία για το γεγονός ότι οι τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν θα δημιουργήσουν ένα τεράστιο κύμα Αφγανών προσφύγων προς την Τουρκία και από εκεί πιθανότατα στη χώρα μας. Κι αυτό καθώς, παρά την προσφυγική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, η Άγκυρα έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι διατεθειμένη να παίξει τον ρόλο αναχώματος.
«Θέλει να αυξήσει το κύρος της στην περιοχή, κι αυτό το κύρος έχει να κάνει με την στρατηγική σχέση με το Πακιστάν, που της επιτρέπει μια επαφή με τους Ταλιμπάν, με το Πακιστάν ως διαμεσολαβητή. Μέσω αυτής της τακτικής θεωρεί ότι μπορεί να αναβαθμίσει τη σημασία της με τις ΗΠΑ, να ανακτήσει κάποιο από το κύρος. Να είναι χρήσιμη.», ανέφερε σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας και τις επιδιώξεις της.
Αναφορικά στο προσφυγικό, υπάρχει πάντα η εργαλειοποίηση των προσφύγων για πίεση προς την Ευρώπη αυτό έρχεται να κουμπώσει με το γεγονός ότι «πολιτικά είναι εξαιρετικά δύσκολο για την Τουρκία να φιλοξενήσει άλλους πρόσφυγες και μετανάστες στο έδαφός της. Η τουρκική κοινωνία έχει κουραστεί από την παρουσία εκατομμυρίων προσφύγων/ μεταναστών.»
«Θα δούμε να επανέρχεται η ιδέα μιας περιφερειακής συνδιάσκεψης με όλα τα ζητήματα, μέσα σε αυτό θα είναι η διαχείριση των προσφυγικών ροών από την Ασία. Είναι μια προοπτική που δεν βλέπουν με καλό μάτι αρκετοί από την Ευρώπη.», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για τον τρόπο που πρέπει να χειριστεί η χώρα μας μια τέτοια κίνηση, έχοντας ως παράδειγμα τα γεγονότα του Έβρου, ο καθηγητής ανέφερε πως δεν υπάρχει κοινή στρατηγική, κοινή αντίληψη για το πως θα χειριστούμε ένα θέμα που δεν είναι έκτακτο. «Οι προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη είναι μέρος της καθημερινότητας, οιέσεις προς την Ευρώπη θα συνεχίσουν να υπάρχουν, δεν θα εξαφανιστή ως ζήτημα».
Άρα είναι απαραίτητο να υπάρξει μια ενιαία, κοινή στρατηγική προς την επίλυση αυτού του ζητήματος.
«Η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να ενισχύει τις δυνάμεις αποτροπής και ανάσχεσης. Η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, μια δημοκρατία, πρέπει να συνεισφέρει και να ανακουφίσει αυτούς τους πληθυσμούς. Το τι δυνατότητες έχουμε είναι άλλης τάξης ζήτημα. Γι αυτό η Ευρώπη πρέπει να λειτουργήσει ως ενιαία εντότητα», τόνισε.
«Η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα από μόνη της να προσφέρει αυτά που αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται», πρόσθεσε ενώ τόνισε ότι υπάρχει ένα καλό σενάριο που αναφέρει ότι οι Ταλιμπάν μπορεί να μην τηρήσουν καμία από τις υποσχέσεις που έδωσαν στην Συν. Τύπου, αλλά μπορεί να τηρήσουν τη δέσμευσή τους να μην γίνει η χώρα ορμητήριο τρομοκρατικών οργανώσεων.
«Ενώ βλέπουμε η πρώτη αντίδραση Ρωσίας και Κίνας είναι να νομιμοποιήσουν το καθεστώς των Ταλιμπάν, αλλά η γεωπολιτική είναι πάνω από την όποια ηθική. Αυτές οι χώρες πολύ δύσκολα θα συνεχίσουν να προσφέρουν την ανοχή τους αν έχουμε πάλι επανάληψη των καταστάσεων περί τρομοκρατίας. Αυτό δεν μπορεί να το σηκώσει πολιτικά ούτε η Μόσχα, ούτε το Πεκίνο», υπογράμμισε.
«Δεν θα έχουμε μια μείζονα αλλαγή των ισσοροπιών στην περιοχή, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα.», ανέφερε.
«Θέλει να αυξήσει το κύρος της στην περιοχή, κι αυτό το κύρος έχει να κάνει με την στρατηγική σχέση με το Πακιστάν, που της επιτρέπει μια επαφή με τους Ταλιμπάν, με το Πακιστάν ως διαμεσολαβητή. Μέσω αυτής της τακτικής θεωρεί ότι μπορεί να αναβαθμίσει τη σημασία της με τις ΗΠΑ, να ανακτήσει κάποιο από το κύρος. Να είναι χρήσιμη.», ανέφερε σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας και τις επιδιώξεις της.
Αναφορικά στο προσφυγικό, υπάρχει πάντα η εργαλειοποίηση των προσφύγων για πίεση προς την Ευρώπη αυτό έρχεται να κουμπώσει με το γεγονός ότι «πολιτικά είναι εξαιρετικά δύσκολο για την Τουρκία να φιλοξενήσει άλλους πρόσφυγες και μετανάστες στο έδαφός της. Η τουρκική κοινωνία έχει κουραστεί από την παρουσία εκατομμυρίων προσφύγων/ μεταναστών.»
«Θα δούμε να επανέρχεται η ιδέα μιας περιφερειακής συνδιάσκεψης με όλα τα ζητήματα, μέσα σε αυτό θα είναι η διαχείριση των προσφυγικών ροών από την Ασία. Είναι μια προοπτική που δεν βλέπουν με καλό μάτι αρκετοί από την Ευρώπη.», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για τον τρόπο που πρέπει να χειριστεί η χώρα μας μια τέτοια κίνηση, έχοντας ως παράδειγμα τα γεγονότα του Έβρου, ο καθηγητής ανέφερε πως δεν υπάρχει κοινή στρατηγική, κοινή αντίληψη για το πως θα χειριστούμε ένα θέμα που δεν είναι έκτακτο. «Οι προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη είναι μέρος της καθημερινότητας, οιέσεις προς την Ευρώπη θα συνεχίσουν να υπάρχουν, δεν θα εξαφανιστή ως ζήτημα».
Άρα είναι απαραίτητο να υπάρξει μια ενιαία, κοινή στρατηγική προς την επίλυση αυτού του ζητήματος.
«Η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να ενισχύει τις δυνάμεις αποτροπής και ανάσχεσης. Η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, μια δημοκρατία, πρέπει να συνεισφέρει και να ανακουφίσει αυτούς τους πληθυσμούς. Το τι δυνατότητες έχουμε είναι άλλης τάξης ζήτημα. Γι αυτό η Ευρώπη πρέπει να λειτουργήσει ως ενιαία εντότητα», τόνισε.
«Η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα από μόνη της να προσφέρει αυτά που αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται», πρόσθεσε ενώ τόνισε ότι υπάρχει ένα καλό σενάριο που αναφέρει ότι οι Ταλιμπάν μπορεί να μην τηρήσουν καμία από τις υποσχέσεις που έδωσαν στην Συν. Τύπου, αλλά μπορεί να τηρήσουν τη δέσμευσή τους να μην γίνει η χώρα ορμητήριο τρομοκρατικών οργανώσεων.
«Ενώ βλέπουμε η πρώτη αντίδραση Ρωσίας και Κίνας είναι να νομιμοποιήσουν το καθεστώς των Ταλιμπάν, αλλά η γεωπολιτική είναι πάνω από την όποια ηθική. Αυτές οι χώρες πολύ δύσκολα θα συνεχίσουν να προσφέρουν την ανοχή τους αν έχουμε πάλι επανάληψη των καταστάσεων περί τρομοκρατίας. Αυτό δεν μπορεί να το σηκώσει πολιτικά ούτε η Μόσχα, ούτε το Πεκίνο», υπογράμμισε.
«Δεν θα έχουμε μια μείζονα αλλαγή των ισσοροπιών στην περιοχή, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα.», ανέφερε.
