Ερευνα : COVID-19 και αέρια ρύπανση στο Δήμο Θέρμης
COVID-19 και αέρια ρύπανση στο Δήμο Θέρμης
Στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης που έχει υπογράψει το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Πατρών με το Δήμο Θέρμης, με σκοπό τη διερεύνηση των χωρικών και χρονικών μεταβολών των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων στον Δήμο Θέρμης και τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών, έχει εγκατασταθεί ένα δίκτυο σταθμών, οι μετρήσεις του οποίου παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα www.thermiair.gr.
Στο πλαίσιο αυτό, εξετάστηκαν οι επιπτώσεις στην ποιότητα αέρα λόγω των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας για την πρόληψη της εξάπλωσης του COVID-19.
Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν οι μετρήσεις των μικρών αιωρούμενων σωματιδίων (PM2.5) σε ενδεικτικούς σταθμούς των τριών μεγαλύτερων οικισμών: στα Βασιλικά, τη Θέρμη και τον Τρίλοφο. Επιχειρήθηκε η σύγκριση των μετρήσεων 3 εβδομάδων πριν και μετά τις 23 Μαρτίου, οπότε και ξεκίνησε η απαγόρευση της κυκλοφορίας.
Η άμεση σύγκριση των μετρήσεων δεν οδηγεί σε ακριβή αποτελέσματα, μια που στη συγκεκριμένη περιοχή επικράτησαν κατά περιόδους ασυνήθιστες για την εποχή καιρικές συνθήκες με χαμηλές θερμοκρασίες, ισχυρούς ανέμους και βροχές.
Η άμεση σύγκριση των μετρήσεων δεν οδηγεί σε ακριβή αποτελέσματα, μια που στη συγκεκριμένη περιοχή επικράτησαν κατά περιόδους ασυνήθιστες για την εποχή καιρικές συνθήκες με χαμηλές θερμοκρασίες, ισχυρούς ανέμους και βροχές.
Οι συνθήκες αυτές επηρεάζουν σημαντικά τις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων: οι χαμηλές θερμοκρασίες ευνοούν τις καύσεις για θέρμανση ενώ οι ισχυροί άνεμοι και οι βροχές οδηγούν σε καθαρισμό της ατμόσφαιρας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η απλή σύγκριση των μετρήσεων για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα οδηγεί στο φαινομενικό συμπέρασμα ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα κατά της εξάπλωσης του COVID-19 ήταν αμελητέες, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα μπορεί να οδηγούν και σε αύξηση της ρύπανσης.
Για τη μελέτη των επιπτώσεων ακολουθήθηκε μια πιο σύνθετη διαδικασία που αναλύεται στα εξής στάδια:
👉 Συγκρίθηκαν ημέρες που είχαν παρόμοιες μετεωρολογικές συνθήκες όσον αφορά τoν άνεμο, τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και είχαν ελάχιστη ή καθόλου βροχή.
👉 Συγκρίθηκαν οι ίδιες ημέρες, ώστε να εκτιμηθεί η επίδραση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να συγκριθούν άμεσα οι μετρήσεις μιας Κυριακής και μιας Δευτέρας γιατί οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες τη Δευτέρα είναι σαφώς πιο επιβαρυντικές για την αέρια ρύπανση.
👉 Τα επίπεδα ρύπανσης για μία ημέρα εξαρτώνται από τις συνθήκες που επικράτησαν την προηγούμενη. Για το σκοπό, οι τιμές ρύπανσης κατά το ξημέρωμα κάθε ημέρας χρησιμοποιήθηκαν ως τιμές αναφοράς. Οι τιμές αυτές εξαρτώνται από τις συνθήκες της προηγούμενης ημέρας, ενώ δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Συνεπώς, στη μελέτη εξετάσθηκαν οι διακυμάνσεις της ρύπανσης σε σχέση με τις πολύ πρωινές τιμές της. Επίσης, δόθηκε έμφαση στις διακυμάνσεις από τις 7πμ έως τη 1μμ και από τις 5μμ έως τις 10μμ, χρονικά διαστήματα όπου οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες (π.χ. κυκλοφορία οχημάτων) είναι μέγιστη.
Με βάση τα αποτελέσματα, και στις τρεις περιοχές (Βασιλικά, Θέρμη, Τρίλοφος) παρατηρήθηκε λόγω των περιοριστικών μέτρων σημαντική μείωση της αέριας ρύπανσης από ανθρωπογενείς πηγές σε σχέση με πριν.
Η μείωση για τα μικρά αιωρούμενα σωματίδια ήταν κατά μέσο όρο της τάξης του 15- 20%, ενώ κατά τις πρωινές και βραδινές ώρες εμφανίστηκαν και πολύ μεγαλύτερες μειώσεις της τάξης του 35-40%.
Οι μετρήσεις και η ανάλυση των αποτελεσμάτων συνεχίζεται ώστε να εκτιμηθούν με περισσότερη ακρίβεια οι επιπτώσεις στην ποιότητα αέρα του Δήμου Θέρμης λόγω των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας για την πρόληψη της εξάπλωσης του COVID-19.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος Δήμος έχει τέτοια έκταση, γεωγραφικά χαρακτηριστικά και μικροκλιματικές συνθήκες που καθιστούν ιδιαίτερα πολύπλοκη τη μελέτη του φαινομένου, παρόλο που ο αριθμός των σταθμών μέτρησης σε σχέση με τον αριθμό των κατοίκων είναι σημαντικός.
Σε κάθε περίπτωση, τα αιωρούμενα σωματίδια εξελίσσονται σε έναν παράγοντα-κλειδί για τη εξάπλωση του COVID-19 για τους εξής λόγους:
👉 η μακροχρόνια έκθεσή μας στα αιωρούμενα σωματίδια και κάποιους αέριους ρύπους οδηγεί στην εμφάνιση ασθενειών του αναπνευστικού. Η ύπαρξη μιας τέτοιας ασθένειας, ως υποκείμενο νόσημα, στη μάχη του οργανισμού κατά του COVID-19, αποτελεί σαφές μειονέκτημα.
👉έχει αποδειχθεί ότι στο εργαστηριακό περιβάλλον, διάφοροι ιοί συγγενείς με τον COVID-19, μπορούν να μεταφερθούν μέσω των αιωρούμενων σωματιδίων. Όμως, η έκταση ενός τέτοιου φαινομένου σε πραγματικές συνθήκες είναι υπό πλήρη διερεύνηση.
Σε κάθε περίπτωση, η διαβίωσή μας σε ένα καθαρότερο ατμοσφαιρικό περιβάλλον πρέπει να είναι στόχος όλων μας.
//ΤΕΛΟΣ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ________________________________
Σημειώνεται ότι η χωροθέτηση των σταθμών μέτρησης γίνεται με τη συνεργασία του Δήμου Θέρμης και του Πανεπιστημίου Πατρών, σε κατάλληλες θέσεις που να διασφαλίζουν συνεχή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και ασύρματου διαδικτύου.
Δημοτική Ενότητα Βασιλικών: Βασιλικά (2 σταθμοί), Άγιος Αντώνιος, Αγία Παρασκευή, Λακκιά, Λιβάδι, Μονοπήγαδο, Περιστερά, Σουρωτή
Δημοτική Ενότητα Θέρμης: Θέρμη (5 σταθμοί), Νέα Ραιδεστός, Νέο Ρύσιο, Ταγαράδες, Τριάδι
Δημοτική Ενότητα Μίκρας: Καρδία (2 σταθμοί), Πλαγιάρι (2 σταθμοί), Τρίλοφος (2 σταθμοί), Κάτω Σχολάρι
